Smash Point: Anniversary Day

   Ερυθρός Σταυρός

1853-1856 και ο πόλεμος στην Κριμαία μεταξύ Ρώσων και Αγγλο-Γάλλων-Τούρκων καλά κρατεί. Ένας πόλεμος χαρακωμάτων με χιλιάδες θύματα εκατέρωθεν είτε από τραύματα μάχης είτε από το κρύο. Εκατοντάδες τραυματίες πέθαναν αβοήθητοί αφού δεν υπήρχε ικανός αριθμός ιατρών με αποτέλεσμα πολλές φορές οι χασάπηδες και οι κουρείς να ενεργούν εγχειρήσεις!!!! Από νοσηλευτικό προσωπικό ούτε κατά διάνοια υπήρχαν. Έτσι οι περισσότεροι στρατιώτες πέθαιναν από μολύνσεις των τραυμάτων τους. Για πρώτη φορά στην ιστορία της Ευρώπης η κοινή γνώμη μέσω των εφημερίδων αλλά και της φωτογραφίας γνώρισε το κόστος των αναίτιων θανάτων στο πεδίο της μάχης. Εκεί όμως ξεκίνησε μια ιδέα από μια κυκλοθυμική Αγγλίδα, η ιδέα της Αδερφής Νοσοκόμας. Η Florence Nightingale (1820-1910), που έγινε γνωστή σαν η γυναίκα με την λάμπα, ήταν αυτή που οργάνωσε μια ομάδα 38 γυναικών νοσοκόμων και 15 καθολικών γυναικών μοναχών, που έδρασαν στον Κριμαϊκό πόλεμο με σκοπό την ιατρική περίθαλψη των τραυματιών και των δυο παρατάξεων δουλεύοντας υπό αντίξοες συνθήκες, με συνεχής κινδύνους και με ελάχιστες ιατρικές προμήθειες.

Την εποχή εκείνη ένας άλλος πόλεμος έλαβε μέρος στο Τυρόλο μεταξύ Αυστριακών και Ιταλών. Στις 24 Ιουνίου 1859 έλαβε η πολυαίμακτη μάχη του Σολφερίνο (Γάλλοι και Ιταλοί εναντίων των Αυστρο-ουγγαρών) όπου παρόν ήταν ένας νεαρός Ελβετός επιχειρηματίας και ανθρωπιστής ο Jean Henri Dunant (1829-1910). Στη μάχη 23.000 άνθρωποι σκοτώθηκαν ή τραυματίστηκαν βαριά με τους τραυματίες να πεθαίνουν αβοήθητοί. Η εικόνα αυτή σόκαρε τον νεαρό Ελβετό που από απλός ταξιδιώτης μετατράπηκε σε νοσοκόμο φροντίζοντας τραυματίες και από τις δυο μεριές. Από αυτή την εμπειρία και επηρεασμένος από την δράση της Florence Nightingale δημιούργησε την ιδέα να οργανώσει μια ομάδα πολιτών που θα κρατά ουδέτερη στάση στις μάχες και θα προσφέρει ιατρική βοήθεια στους τραυματίες ανεξαρτήτου εθνικότητας, θρησκείας και πιστεύω. Για την περίθαλψη των τραυματιών θα οργάνωνε νοσοκομεία στα οποία θα υπήρχε εξειδικευμένο ιατρικό προσωπικό και ιατρικές προμήθειες υπό το σλόγκαν «Είμαστε όλοι αδέρφια». Το 1862 εκδίδει το βιβλίο του σχετικά με τις εμπειρίες του με τον πόλεμο και ανακοινώνει δημόσια την ιδέα του για τη δημιουργία αυτού του ανεξάρτητου οργανισμού φροντίδας των αντιμαχόμενων ενώ την ιδέα του την προωθεί στους κοινωνικούς, πολιτικούς και θρησκευτικούς κύκλους στην Ευρώπη.

Στις 17 Φεβρουαρίου του 1863 ο Οργανισμός Κοινής Ωφελείας της Γενεύης υιοθετεί την ιδέα του ρομαντικό Dunant οργανώνεται μια πενταμελής επιτροπή για την πραγματοποίηση αυτού του ονείρου ζωής που ονομάστηκε Διεθνής Επιτροπή βοήθειας των Τραυματισμένων με σκοπό την καλυτέρευση των ιατρικών συνθηκών αντιμετώπισης των τραυματιών στο πεδίο της μάχης κρατώντας ουδέτερη στάση στην διαμάχη των εμπολέμων ενώ οι αντιμαχόμενοι πρέπει να βοηθούν και να προστατεύουν το προσωπικό του οργανισμού αυτού. Είναι η ημέρα ίδρυσης του πιο γνωστού φιλανθρωπικού οργανισμού του Διεθνούς Ερυθρού Σταυρού.

Το 1864 έχουμε την υπογραφή της Συνθήκης της Γενεύης που ορίζει τους κανόνες διεξαγωγής των πολέμων. Επίσης ορίζονται και οι πρώτοι αντιπρόσωποι της Διεθνούς Επιτροπής Βοηθείας των Τραυματιών σε διάφορες χώρες της Ευρώπης με την παράλληλη υιοθέτηση του διακριτικού του Ερυθρού Σταυρού σε λευκό φόντο. Το κύμα άρχισε να γιγαντώνεται στην Ευρώπη που βρισκόταν σε συνεχή πολεμικό αναβρασμό και πλέον η κοινή γνώμη ήξερε το άσχημο πρόσωπο του πολέμου. Το 1876 πλέον η επιτροπή μετονομάζεται σε Διεθνή Επιτροπή Ερυθρού Σταυρού ενώ η ιδέα περνάει τον Ατλαντικό και το 1881 ιδρύεται ο Αμερικάνικος Ερυθρός Σταυρός. Το 1876 έχουμε την επέκταση της ιδέας και σε μη Χριστιανούς. Στο Ρωσοτουρκικό πόλεμο (1876-1878) η Οθωμανική Αυτοκρατορία υιοθετεί τις ιδέες του Ερυθρού Σταυρού αλλά με το σύμβολο της Ημισελήνου λόγω του Ισλάμ. Επίσημα η Ερυθρά Ημισέληνος υιοθετήθηκε το 1929.

Στην Ελλάδα ο Ερυθρός Σταυρός έρχεται το 1878 με την Επωνυμία ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ. Το ίδιο έτος όπου συγκροτείται και ο Τομέας Νοσηλευτικής του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού, οι γνωστές Ερυθρο-σταυρίτισες οι οποίες με αλτρουισμό και μεγάλη αίσθηση καθήκοντος στέλνονται άμεσα να προσφέρουν ιατρικές υπηρεσίες κατά την διάρκεια της Κρητικής Επανάστασης. Συγχρόνως οι ερυθροσταυρίτισες βοηθούν στην οργάνωση των νοσοκομείων στην Ελλάδα και στην οργάνωση σταθμών Α’ Βοηθειών ενώ γίνεται η πρώτη σωστή οργάνωση του Συστήματος Υγείας βάση συγχρόνων της εποχής προτύπων.

Το 1897 με τον Ελληνο-τουρκικό πόλεμο οι Ερυθροσταυρίτισες λαμβάνουν το βάπτισμα του πυρός στις μάχες σε Θεσσαλία όπου περιθάλπουν Έλληνες και Τούρκους τραυματίες ενώ μετά το πέρας του πολέμου βοηθούν στην μετεγκατάσταση και διαβίωση των προσφύγων.

Το 1911 ιδρύεται η Πρώτη Πρακτική Σχολή Αδερφών Νοσοκόμων που αποτελεί την πρώτη σχολή νοσηλευτικής στην Ελλάδα και βοήθησε στην ανάπτυξη της νοσηλευτικής εκπαίδευσης στην Ελλάδα.

Έκτοτε ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός έλαβε μέρος σε όλες τις πολεμικές συγκρούσεις της Ελλάδος (Βαλκανικοί Πόλεμοι, Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Εκστρατεία στην Κριμαία, Μικρά Ασία, Μικρασιατική Καταστροφή, Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος, Κατοχή, Εμφύλιος, Κύπρος 1974) παρέχοντας τις υπηρεσίες του όπως:

·         Περίθαλψη ένστολων και πολιτών τραυματιών ανεξαρτήτου εθνικότητας, θρησκείας ή καταγωγής στελεχώνοντας σταθμούς ‘α βοηθειών, κινητά χειρουργεία μάχης, και νοσοκομεία

·         Εύρεση καταγραφή και περίθαλψη αιχμαλώτων πολέμου

·         Προστασία προσφύγων και εκτοπισμένων και εύρεση νέων χώρων φιλοξενίας όπως και παροχή σίτισης και ιατροφαρμακευτικής περίθαλψης.

·         Εύρεση αγνοούμενων πολέμου

·         Κατά την διάρκεια της κατοχής αναλαμβάνει την σίτιση και ιατρικό φροντίδα του Ελληνικού λαού.

Μόνο για να καταλάβουμε την τεράστια προσφορά του Ελληνικού Ερυθρού Σταυρού στους πολέμους θα αναφέρουμε το 1940-1941 διατέθηκαν περί τις 2.800 αδερφές νοσοκόμες για την φροντίδα των θυμάτων του πολέμου με συνολική φροντίδα υπό αντίξοες συνθήκες 75.000 τραυματιών (Έλληνες, Ιταλοί και Γερμανοί) σε 58 σταθμούς α βοηθειών, σε κινητά χειρουργεία, και νοσοκομεία. Τις περισσότερες φορές τελούσαν το έργο τους βρισκόμενες υπό το συνεχές πυρ των αντιμαχόμενων.  Αρκετές νοσηλεύτριες έχασαν την ζωή τους κατά την τέλεση του καθήκοντός. Στο διάστημα της κατοχής 1941-1944 ανέλαβαν το ιατρική φροντίδα και τη την σίτιση χιλιάδων ελλήνων.

Το 1920 έχουμε την ανάληψη λειτουργίας του Νοσοκομείου του «Ασκληπιείου Βούλας» από τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό ενώ το 1930 εγκαινιάζεται το Κοργιαλένειο-Μπενάκειο Νοσοκομείο που μας είναι γνωστό και ως ΝΟΣΟΚΟΜΕΙΟ ΕΛΛΗΝΙΚΟΣ ΕΡΥΘΡΟΣ ΣΤΑΥΡΟΣ ενώ ένα χρόνο μετά οργανώνει και διευθύνει τον πρώτο σταθμό Α’ Βοηθειών και βοηθά στην αμεσότερη φροντίδα ασθενών. To 1935 ιδρύεται το κέντρο Υγείας και το 1938 ιδρύεται η Υγειονομική Σχολή Αθηνών. Την δεκαετία του 1990 ιδρύεται το νοσοκομείο ΕΡΡΙΚΟΣ ΝΤΥΝΑΝ ενώ ο Ελληνικός Ερυθρός Σταυρός αναλαμβάνει δράση και στο εξωτερικό σε εμπόλεμες περιοχές στης πρώην Γιουγκοσλαβίας, στην Αρμενία, στο Κουρδιστάν, στο Ιράκ και στην Σομαλία ενώ αναλαμβάνει τη παροχή ιατρικών υπηρεσιών στην ΠΓΔΜ λόγω αδυναμίας της χώρας όπως και την ανθρωπιστική βοήθεια στην Τουρκία στους σεισμούς του 1999.

Ο 21^ος αιώνας ξεκινά με την ένταξη του Τομέα Σαμαρειτών Διασωστών και Ναυαγοσωστών του Ερυθρού Σταυρού στην Πολιτική Προστασία. Ένας τομέας που αναλαμβάνει τη έρευνα και διάσωση όπως και την προσφορά σε περιπτώσεις φυσικών και μη καταστροφών όπως ναυάγια, πυρκαγιές, σεισμοί κ.α. Όμως η προσφορά συνεχίζεται και βρίσκει τον Ελληνικό Ερυθρό Σταυρό στο Τατζικιστάν, στη ΣριΛάνκα στη Ταυλάνδη και στην Νέα Ορλεάνη που επλήγησαν σε φυσικές καταστροφές και στις εμπόλεμες περιοχές στο Αφγανιστάν, στο Λίβανο και στο Ιράκ για την παροχή βοήθειας στο ντόπιο πληθυσμό. Συγχρόνως βοηθά στην ιατρική φροντίδα πολιτών σε χώρες της Αφρικής όπως Καμερούν, Σενεγάλη, Μαλάουι, Ζιμπάμπουε και Κογκό. 

Η προσφορά των ερυθροσταυριτών νοσοκόμων είναι τεράστια και δεν είναι τυχαίο ότι έχουν θέση τιμής ένεκεν στα δεξιά του Προέδρου της Δημοκρατίας ενώ φέρουν και στρατιωτικούς βαθμούς.

Σήμερα ο Ερυθρός Σταυρός απασχολεί περί τα 97 εκατομμύρια εργαζόμενους και εθελοντές σε όλο τον κόσμο ενώ σε αντίθεση με άλλους Διεθνείς Οργανισμούς είναι ο μοναδικός οργανισμός που διατηρεί την ουδετερότητά του και προσφέρει υπηρεσίες σε εμπόλεμες περιοχές, φυσικά με μεγάλο κίνδυνο της ζωής των εθελοντών.  Έχει καθημερινή προσφορά στο τομέα εύρεσης αγνοουμένων, προστασίας αιχμαλώτων πολέμου, περιθάλψεις θυμάτων πολέμου και φυσικών καταστροφών, στην σωστή και αδιάκοπη λειτουργία του τομέα Υγείας και Περίθαλψης δεκάδων χωρών, στην έρευνα διάσωση σε περιπτώσεις φυσικών καταστροφών, στην μετεγκατάσταση, σίτιση και ιατροφαρμακευτική περίθαλψη προσφύγων και εκτοπισμένων.

Σήμερα είναι η παγκόσμια μέρα του Ερυθρού Σταυρού, μια μέρα που τιμούμε την ιδέα του Henri Dunant που πρόσφερε τόσα στην ανθρωπότητα. Ας την τιμήσουμε δεόντως και να κοιτάξουμε και εμείς να κάνουμε κάτι να βοηθήσουμε την ανθρωπότητα.

Θ.Σ. , Αξιωματικός Ειδικών Δυνάμεων