Ο Σοσιαληστής Οικονομολόγος

Ο ήλιος δύει, κανείς δεν επενδύει...

Όλοι έχουμε ακούσει ότι η χώρα για να μπορέσει να αναπτυχθεί και να βγεί από την κρίση, χρειάζεται επενδύσεις. Τι σημαίνει αυτό;

Επένδυση ορίζεται όταν κάποιο πρόσωπο ή εταιρικό σχήμα (ή και τα δύο), ξοδεύει ή δεσμεύει ένα χρηματικό ποσό, προκειμένου να δημιουργήσει μια νέα εταιρεία, ή νέες υποδομές, ή ότιδήποτε θα μπορεί με κέρδος να χρησιμοποιηθεί στην παραγωγή. Όσο μεγαλύτερο το ποσό, τόσο μεγαλύτερη η επένδυση. Και φυσικά στόχος της επένδυσης είναι να δημιουργήσει κέρδος (αν γίνεται και υπερκέρδος) για τον επενδυτή.

Πρακτικά τι είναι επένδυση; Από την καφετέρια που έφτιαξε ένας συμμαθητής σας, μέχρι τα δις που θα πέσουν στο Ελληνικό, όλα αυτά είναι επενδύσεις.

Τι χρειάζεται για να γίνει μια επένδυση; Τρία πράγματα. Χρήματα, ευκαιρία για κέρδος και θέληση.

Ας δούμε προσεκτικά την περίπτωση της Ελλάδας.

Χρήματα, προφανώς δεν υπάρχουν, ή τουλάχιστον δεν υπάρχουν όπως υπήρχαν παλιότερα (π.χ. 2009 ή ακόμα καλύτερα 2004). Κατά συνέπεια η δυνατότητα εγχώριας επένδυσης είναι αρκετά περιορισμένη, τόσο για τους ιδιώτες, όσο για το κράτος.

Ευκαιρίες για κέρδος.... εδώ τα πράγματα είναι λίγο πολύπλοκα, αλλά ας προσπαθήσουμε να βγάλουμε ένα γρήγορο συμπέρασμα. Η αλήθεια είναι ότι η εσωτερική αγορά της χώρας είναι πολύ πεσμένη (ευφημισμός αυτό, το ξέρω). Κατά συνέπεια οι επενδύσεις με στόχο στην εσωτερική αγορά θα έπρεπε να βρούν κάτι φοβερά ρηξικέλευθο για να είναι επιτυχημένες. Ωστόσο η Ελλάδα έχει την τύχη να βρίσκεται σε ένα γεωγραφικό σημείο εξαιρετικά βολικό για εξαγωγές, ενώ η συμμετοχή μας στο Ευρώ μας δίνει το μεγάλο πλεονέκτημα της εύκολης εξαγωγής αγαθών και υπηρεσιών στην Ευρώπη. Κατά συνέπεια είναι δυνατόν να βρούμε ευκαιρίες για κέρδος, αρκεί το μυαλό μας να είναι πρωταχρικά στο εξωτερικό (άλλωστε η επένδυση στο Ελληνικό, κυρίως από τουρίστες περιμένει κέρδη, όχι τόσο από Έλληνες).

Θέληση.... εδώ τα πράγματα είναι.... προβληματικά... Γιατί βλέπετε η θέληση εξαρτάται από τον εκάστοτε επιχειρηματία (ή λεφτά, πείτε το όπως θέλετε) και ο καθένας έχει τις δικές του προδιαγραφές για να θέλει να επενδύσει. Σε γενικές γραμμές αυτό που θέλουν όλοι είναι η έλλειψη αβεβαιότητας στον χώρο που θα επενδύσουν. Και δεν μιλάμε για οικονομική, γιατί αυτό απλά δεν μπορεί να γίνει, αλλά για όλες τις άλλες. Βεβαιότητα ότι αύριο δε θα αλλάξει ο Χ νόμος που θα μου προκαλέσει επιπλέον έξοδα. Βεβαιότητα ότι αν υπάρχει κάποιο πρόβλημα θεσμικής φύσεως θα λυθεί όσο το δυνατόν πιο γρήγορα γιατί ο χρόνος είναι χρήμα. Βεβαιότητα ότι η τοπική κοινωνία δεν θα εναντιωθεί (δε λέμε και να αγκαλιάσει) στην επένδυση. Και πολλά άλλα.

Γιατί κανείς δεν επενδύει στην Ελλάδα; Γιατί πολύ απλά, ακόμα  και αν έχει τα χρήματα να το κάνει και βρει μια ευκαιρία για να βγάλει κέρδος, το μόνο πράγμα που δεν προσφέρει η χώρα μας είναι σταθερότητα. Οι νόμοι αλλάζουν κατά το δοκούν της κάθε κυβέρνησης (μερικές φορές ακόμα και

λόγω αλλαγής υπουργού στην ίδια κυβέρνηση). Το φορολογικό σύστημα είναι άθλιο (δεν λέμε για βαρύ, αυτό το ξέρουμε) και πολύπλοκο και κανείς δε ξέρει τι θα ισχύσει τον επόμενο χρόνο. Η γραφειοκρατία, παρά τις διαβεβαιώσεις των κυβερνήσεων χρόνια τώρα, όχι μόνο καλά κρατεί αλλά θριαμβεύει. Δείτε για παράδειγμα το πρόβλημα με το Δασαρχείο στο Ελληνικό που όρισε σαν δάσος 4 δέντρα και 6 θάμνους... εκεί ακριβώς που ήταν παλιότερα ο αεροδιάδρομος.... παράνοια....

Το Ελληνικό κράτος είναι φτιαγμένο για να εμποδίζει τις επενδύσεις, άλλωστε έχει μείνει στην οικονομική ιστορία (σαν παράδειγμα προς αποφυγή προφανώς), η περίπτωση ενός ξενοδοχείου που χρειάστηκε 10 χρόνια περίπου για να φτιαχτεί και τελικά δε πήρε ποτέ άδεια λειτουργίας λόγω γραφειοκρατίας.

Η Ελλάδα για να βγει από την κρίση δεν χρειάζεται ούτε να κόψει μισθούς ή συντάξεις, ούτε να επιβάλλει εξοντωτική φορολογία στους πολίτες. Χρειάζεται απλά να καθαρίσει δύο πράγματα. Το φορολογικό της σύστημα, αντικαθιστώντας το με ένα απλό και σταθερό σύστημα και το θεσμικό πλαίσιο των επενδύσεων αφαιρώντας.... ίσως το 90% των προαπαιτούμενων. Μέχρι τότε, το όνειρο των επενδύσεων από το εξωτερικό θα παραμένει απλά όνειρο και η ανεργία θα μένει σε επίπεδα.... μίνι καύσωνα....

Μάμαλης Νάσος, Οικονομολόγος