Στα Χέρια της Αλήθειας

Vol I. Avaritia et Redemptio:

 Η Δύση, η Αυτοκρατορία και η εξ Ανατολών απειλή

 Η Δυτική Ευρώπη του 10^ου  αιώνα  δεν θυμίζει και πολλά από τα μαγευτικά κάστρα τους δράκους και τους φανταχτερούς ιππότες που συναντάμε ανά τους καιρούς σε ταινίες, σειρές και παραμυθία. Ένα συνονθύλευμα από αμέτρητα φέουδα και άλλους τόσους ηγεμόνες να σφάζονται ανηλεώς για μερικά εκτάρια γης και την εκτίμηση του Πάπα, θρησκευτική αναταραχή από τον εκχριστιανισμό διαφόρων λαών (Σάξονες, Ούγγροι, Βίκινγκς) επιδρομές των φοβέρων Νορμανδών από το βορρά, η θρησκοληψία χέρι-χέρι με τη καθημερινότητα και ο φόβος για την όλο και αυξανομένη δύναμη των χαλιφάτων στην Ιβηρική Χερσόνησο. Αυτή λοιπόν ήταν η κατάσταση στη Δύση ύστερα από την κατάρρευση του Δυτικού Ρωμαϊκού κράτους το 476 μ.Χ.

Αποκλεισμένη γεωγραφικά και πολιτισμικά, η Δυτική Ευρώπη περνούσε μια παρατεταμένη συσκότιση με μονούς φάρους του πολιτισμού να σκίζουν το σκοτάδι, την Ανατολική Ρωμαϊκή Αυτοκρατορία και τα Αραβικά βασίλεια της Ιβηρίας. Δεν το αναφέρω τυχαία. Όλως παραδόξως (!) η ιδέα για επέκταση στην πλούσια και ανεπτυγμένη ανατολή δεν είναι απόρροια του Ουρβανού ΄Β, του Πάπα που έδωσε το τελικό έναυσμα για τις Σταυροφορίες, αλλά προκατόχων του. Ιστορίες για τη μαγευτική και μυστηριώδη ανατολή που ταξίδευαν στη Δύση, θεωρούνταν μυθοπλασίες και ψέματά, απίστευτα γεγονότα στα αυτιά του μέσου Ευρωπαίου του 10^ου αιώνα. Σαν άλλοι άπιστοι Θωμάδες, οι δυτικοί άρχοντες σοκαριστήκαν από αυτό που αντίκρισαν στους πολέμους για την ανακατάληψη της Ιβηρίας (10^ος αι.) από τους Άραβες. Οι ιστορίες για μυθικά παλάτια, πλούτη και τεχνολογικές καινοτομίες ήταν αληθινές και βρίσκονταν μόνο μερικές χιλιάδες χιλιόμετρα (!) μακριά τους.

 Η Ρωμαϊκή αυτοκρατορία στην ανατολή υπό τον ευφυέστατο Αλέξιο Ά, κληρονόμος της παρακαταθήκης της Ρώμης, του Ελληνικού πολιτισμού και της κλασσικής παιδείας φάνταζε άπιαστο όνειρο αίγλης και ισχύος για τη δύση παρόλες τις μεταπτώσεις της ενώ οι τεταμένες σχέσεις  της Κωνσταντινούπολης με τον επίσκοπο της Ρώμης προμήνυαν το σχίσμα των εκκλησιών του 1054, καθαρά για λόγους πολιτικούς και λόγους άσκησης εξουσίας και επιρροής στα πολυπληθή βαρβαρικά βασίλεια,(γιατί τα υπόλοιπα για φιλιόκβε και δογματικές διαφορές  είναι προφάσεις μην πω τίποτα χειρότερο).

Έξι χρόνια υστέρα από το σχίσμα των εκκλησιών, την ανατολή, Βυζαντινούς και Άραβες αποσταθεροποίησε η απροσδόκητη εισβολή νομαδικών ορδών από τις στέπες της κεντρικής Ασίας, οι Σελτζούκοι Τούρκοι. Όταν η Περσία και η Μεσοποταμία ισοπεδώθηκαν από τις πάνοπλες ορδές των πανίσχυρων Σελτζούκων, σειρά είχαν οι Άγιοι τόποι και οι ανατολικές επαρχίες της αυτοκρατορίας. Επιμένω ότι ο παράγοντας της ηγεσίας και πιο συγκεκριμένα του ηγέτη σαν πρόσωπο, επιρροή και πρωτοβουλία, ενώ στις μέρες μας εξυπηρετεί καθαρά επιφανειακές ανάγκες, στο παρελθόν είχε τεράστια σημασία.

Εν αντιθέσει με το παρόν, το παρελθόν ήταν μια εποχή όπου η μόρφωση και η ικανότητα αν και σπάνιο φαινόμενο να συνυπάρχουν παρέα, όταν αυτό ήτο δυνατόν το αποτέλεσμα ήταν ασύλληπτο. Ένα εξαιρετικό παράδειγμα είναι ο Σουλτάνος των Σελτζούκων Αλπ Αρσλάν, ο «Γενναίος Λέοντας». Εντός τριών ετών ο Αλπ Αρσλάν εισέβαλε στις χώρες του Καυκάσου (Γεωργία, Αρμένια) και στη Συρία, ενώ πραγματοποίησε σωρείες εισβολών και λεηλασιών στις ανατολικές επαρχίες της Αυτοκρατορίας ( Καππαδοκία, Κιλικία, Μικρά Αρμενία). Παρόλη την αίγλη των επιτευγμάτων του ο Σελτζούκος πολέμαρχος δεν είχε πραγματοποιήσει το μεγαλύτερο του κατόρθωμα το οποίο και ολοκλήρωσε, όταν το 1071 νίκησε τον αριθμητικά υπέρτερο στρατό του Αυτοκράτορος Ρωμανού Διογένη Δ’, έχοντας ως αποτέλεσμα να αποδυναμώσει τη Βυζαντινή παρουσία στην Ανατολια, στερώντας την Αυτοκρατορία από την πλέον εύρωστη επαρχία της. Η θρησκευτικές διαφορές των σουνιτών Σελτζούκων με το χαλιφάτο των Σιιτών Φατιμιδών που εκείνη την εποχή μαστίζονταν από εσωτερικές αναταραχές, στέρησε από τους τελευταίους τη κυριαρχία στους Αγίους τόπους και τη Συρία.

Σε αντίθεση με τους Φατιμίδες Άραβες οι οποίοι εφάρμοζαν ηπιότερες και πιο φιλικές σχέσεις με τα Χριστιανικά βασίλεια λόγω της ανοχής που επεδείκνυε στους προσκυνητές των αγίων τόπων, οι Σελτζούκοι τερμάτισαν οποιαδήποτε προνόμια είχαν  παραχωρήσει οι Άραβες και προκάλεσαν την οργή των Χριστιανών, σφαγιάζοντας τους προσκυνητές και ισοπεδώνοντας ιερά μνημεία σε όλη την επικράτεια των αγίων τόπων. Ένας από αυτούς τους προσκυνητές που προπηλακίστηκαν από τους Σελτζούκους ήταν ο Πέτρος ο Ερημίτης. Αν ήξεραν οι Σελτζούκοι το τι θα ακολουθούσε θα προτιμούσαν να γυρίσουν ξανά πίσω στις στέπες τους πάρα να ανοίξουν τους ασκούς του Αιόλου.

Ο αδιάλλακτος και ψυχικά διαταραγμένος τυχοδιώκτης μονάχος Πέτρος, επιστρέφοντας στη Δύση έξαλλος από την μεταχείριση που δέχτηκε από τους νέους κατακτητές των Αγίων τόπων και χρησιμοποιώντας τη φυσική ρητορική δεινότητα που πήγαζε από τη φανατική πιστή του στο Θεό ενέπνευσε μεγάλα πλήθη στην Ευρώπη, και με τη αφανή βοήθεια από την καθολική Εκκλησία, η οποία βρήκε μια καλή ευκαιρία να εντείνει τα πράγματα και να στρέψει όλο και περισσότερους ευρωπαίους στο να πολεμήσουν τους απίστους που στερούν τους Αγίους τόπους από τους προσκυνητές και να ελευθερώσουν μια για πάντα την πόλη της Ιερουσαλήμ από τα μουσουλμανικά στίφη. Τα σύννεφα του πολέμου μαζεύονταν απειλητικά στην Ανατολή.

Ο κύβος ερρίφθη στις ακτές του Λεβάντε οι οποίες θα βάφονταν ερυθρές από το αίμα των πιστών των δυο μεγάλων  θρησκειών οι οποίες θα συγκρούονταν ανηλεώς  για τον έλεγχο της περιοχής την επικράτηση της γκουχ γκουχ (πολιτική, οικονομική, εμπορική, διπλωματική, τεχνολογική σημασία) αληθινής πίστης.

Ράπτης Γεώργιος Α. , Ιστορικός